MIDDEN - DELFLAND

MIDDEN - DELFLAND
IN BEELD

  [Start] [Agenda] [Nieuws] [Plattegrond]

 

Gebouwen - het kerkgebouw

De kerk is ontworpen door architect A. Rodenburg, directeur van de Haagse Tekenacademie. Hij gaf aan één van zijn leerlingen, G.R. Pelletier, de opdracht het ontwerp uit te werken. Het ontwerp van Rodenburg betrof een kerk in classicistische stijl, een zogenaamde 'waterstaatskerk'. Dat wil zeggen een kerk met het front van een Griekse tempel welke, evenals het Griekse denken van die tijd, algemeen werd bewonderd.

Kerk Hodenpijl

De naam 'waterstaatskerk' was ontstaan omdat nieuw te bouwen kerken moesten worden goedgekeurd door het Ministerie van Waterstaat. De ingenieurs van deze dienst hadden een voorliefde voor de klassieke stijl en waren dikwijls ook de architecten van de te bouwen kerken. Uiterlijk viel de kerk met de Griekse bouwvorm in het Hollandse weidelandschap sterk op. De Ionische zuilen met de tympaan kenmerkten het neoclassicistische front. Het torentje met de klok, dat ook wel met de naam 'het theekoepeltje' werd aangeduid, steunde op Corinthische zuiltjes. De parochianen hadden de nodige gelden bijeengebracht voor de bouwkosten van ca. f 30.000,--.

Het kerkinterieur

Het interieur van de een-beukige kerk was aanvankelijk sober. De muren waren wit bepleisterd en in de ramen was gewoon vensterglas verwerkt. Pas later kwamen er gebrandschilderde ramen.

Kerk interieur

Het houtwerk was lichtbruin geschilderd, als imitatie-eikenhout. Aan de altaarzijde in de kerk bevonden zich Corinthische zuilen. In het schip van de kerk bevonden zich Ionische zuilen. Deze zuilen waren opgebouwd uit bepleisterd latwerk, voorzien van een verflaag, waarmee ze het uiterlijk van imitatiemarmer kregen. In het tympaan boven de ingang bevond zich een 'Alziend Oog'. Boven het altaar was een afbeelding aangebracht van de 'Heilige Geest', namelijk een duif. Boven de ingang onder het torentje bevond zich een galerij. De sacristie en de biechtkamer waren in de pastorie ondergebracht. De kerk werd later steeds meer verfraaid. In 1867 kwamen er een nieuwe monstrans, een orgel en een nieuwe polychrome kruisweg. In 1880 volgde een nieuwe preekstoel. Ook het sieradenbezit van de kerk groeide gestaag. Het interieur werd steeds meer een afspiegeling van het rijke roomse leven.

De Herdershof

Tegen de achterkant van het kerkgebouw staat een ouder gebouw dat wordt aangeduid met de naam Herdershof. Jan Paulus Droogh en Pieter Kleywegt (beiden "van de Roomse religie") laten op 13 augustus 1722 een hofstede met toebehoren onder het ambacht Hodenpijl, bewoond door Pieter (Petrus) van Heessel, pastoor der R.K. gemeente Schipluy en Hodenpijl, op hun naam stellen.

Herdershof

Het huis met tuin was in dat jaar gekocht van Petrus van der Dussen te Utrecht voor de som van f.3000,-, "welk huis tot heden toe door de pastoors bewoond is". Er woonden dus al langer pastoors. Petrus van der Dussen maakte deel uit van de katholieke tak van het geslacht Van der Dussen, een familie die veel landbezit had in Delfland (er is zelfs een kaartboek van de Delflandse tak Van der Dussen bewaard gebleven). Het huis werd betaald door de kerkelijke gemeente, maar werd daarna overgedragen aan de vermelde twee katholieke heren. R.K. kerken hadden in de zeventiende en achttiende eeuw geen wettelijk bestaan en konden dus niets bezitten. Door de overschrijving werd het gevaar voor inbeslagneming en verbeurdverklaring afgewend. In de belastingkohieren stond de R.K. pastorie als persoonlijk bezit genoteerd.

Het bezit op Hodenpijl wordt omschreven als "een heerehofstede, bestaande uit een huis, schuur, boomgaert met een warmoessiers thuijntje daar agter, gelegen onder den ambachte van Hodenpijl aan de rijwegh aldaar, tegenwoordigh bewoont door Pieter van Heeszel, pastor van de Rooms Catholijke gemeente onder Schipluy en Hodenpijl..." Kruikius (1712) toont zowel het huis als de schuur en de tuin (boomgaard). In het huis werd één kamer als kapel ingericht (tot 1840 gebruikt). Tekst: Jacques Moerman.

De pastorie

De pastorie is in 1872 gebouwd. De architecten zijn Margry en Snickers. De bouw is aangenomen door A. van der Drift. Voor de bouwkosten van ca. f.14.000 is een lening van f 10.000,-, verdeeld in honderd loten van f 100,-, uitgeschreven. Het bakstenen gebouw telt twee bouwlagen en een zolder onder een dubbel zadeldak. Boven de vensters bevinden zich sierelementen. Het gebouw is altijd goed onderhouden. Een aantal jaren geleden is de fundering versterkt, waardoor verzakkingen ongedaan werden gemaakt. Kerk en pastorie zijn bouwkundige getuigen van het sociaal-religieuze klimaat in de periode 1840-1870.

Pastorie Hodenpijl

03 oktober 2023